با ورود بیماری کرونا به ایران تقربا تمامی شما با مفهوم کیت آزمایشگاهی آشنا هستید، این در حالی ست که قبل از آن کیت تشخیص بیماری های قلبی، کیت تشخیص بیماری های عفونی، کیت تشخیص بارداری و .. در دسترس همگان بود. انواع کیت ها توسط کمپانی های سازنده با توجه به هدف موردنظر ساخته و در بازار ارائه می شود.
همان طور که می دانید، تشخیص به موقع بیماری برای تجویز دارو و شروع روند درمان، امر بسیار مهمی می باشد به صورت کلی، کیت آزمایشگاهی را اینگونه می توان تعریف کرد: کیت‌های آزمایشگاهی، تست های آزمایشگاهی IVD هستند که روش برجسته ای برای بررسی و شناسایی اطلاعات بیماری ها می باشد، تا در کمترین زمان و با بیشترین دقت، صحت بدن انسان را بررسی کند.
مکانیزم کیت آزمایشگاهی چگونه است؟
امروزه که بیماری کرونا بسیار شایع شده است، تنها راه تشخیص آن، اسکن از قفسه سینه و در کنار آن انجام آزمایش های تشخیصی ست. در ابتدا به دلیل کمبود کیت های تشخیصی امکان گرفتن آزمایش از همگان نبود، اما الان به دلیل آن که کیت های تشخیصی به راحتی در دسترس است، انجام تست کرونا نیز راحت تر می باشد.
نحوه کار کیت آزمایشگاهی
کیت های آزمایشگاهی انواع مختلفی دارند و به گونه های مختلف کار می کنند. کارکرد کیت ها با نمونه ادرار، خون، بزاق و .. امکان پذیر است.
برای مثال، برای تشخیص بیماری کرونا، ابتدا چند قطره خون از فرد مشکوک به ویروس گرفته می شود. این خون را در محل مشخصی از کیت قرار می دهند. در مرحله ی بعدی محلولی به نام بافر با استفاده از تجهیزات مخصوص آزمایشگاهی بر روی خون ریخته می شود. پس از دو ساعت نتیجه ی آزمایش با علامتی بر روی کیت مشخص می شود.زمان تشخیص توسط کیت، بستگی به نوع کیت دارد.
انواع کیت آزمایشگاهی
به طور کلی، کیت های آزمایشگاهی به دو نوع تقسیم می شوند: کیت های تحقیقاتی و کیت های تشخیصی.
کیت های تشخیصی:
این نوع کیت ها معمولا در آزمایشگاه های بالینی و پاتولوژی کاربرد دارند، ۵ نوع کیت تشخیصی پرکاربرد عبارت اند از:
کیت تشخیص بارداری: معمولا بانوان در اولین مرحله برای تشخیص بارداری خود، از کیت های تشخیصی استفاده می کنند. البته این روش خیلی دقیق نیست. این تست با ادرار انجام می گیرد.
کیت تشخیص بیماری های عفونی: این نوع کیت ها کاربرد بسیار فراوانی دارند و برای تشخیص بیماری هایی مانند سرخچه، هپاتیت B و C و … به کار گرفته میشوند.
کیت تشخیص بیماری های قلبی: یکی از پرکاربرد ترین کیت ها، کیت های تشخیص بیماری قلبی ست. این ابزار بدنه ی چوبی و قطعات الکتریکی دارد و سر آن نانو حسگرهایی دارد که نمونه بزاق فرد روی آن قرار می گیرد.
کیت تشخیص کرونا: امروزه به دلیل شیوع کرونا، این نوع کیت به تولید انبوه رسید. این نوع کیت از طریق بزاق، خون و .. بیماری را تشخیص می دهد.
کیت تست اعتیاد: استفاده از این نوع کیت، یکی از ساده ترین و سریع ترین تست های تشخیص اعتیاد است. عملکرد این تست ها بر پایه ی تشخیص مواد و داروهایی ست که در ادرار فرد وجود دارد.
کیت های آزمایشگاهی تحقیقاتی
این نوع کیت ها در علم زیست شناسی کاربرد دارد و بسته به نیاز، انواع مختلفی دارد. مهمترین کیت های تحقیقاتی، کیت های سلولی، مولکولی و ژنتیکی می باشد.
کیت PCR: کیت pcr، مخفف polymerase chain reaction، یکی از پرکاربردترین کیت های تحقیقاتی است. pcr یک زنجیره از واکنش های شیمیایی است. در واقع توسط pcr، یک نسخه بسیار کم از ماده شیمیایی، به تعداد بسیار زیادی تکثیر می‌شود و روی آن پژوهش انجام می‌گیرد. این کیت های pcr با دما کار می‌کند. موادی مانند بافر، نوکلئوتیدهای آزاد، پرایمر، آنزیم و آب مقطر در این محیط ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزایای این کیت ها میتوان از ارزان بودن، آسانی انجام، تخصصی و سریع بودن نام برد.
کیت های الایزا: این نوع کیت ها قابل استفاده برای مطالعات سلولی می باشد. اساس کار این کیت ها، واکنش بین آنتی ژن و آنتی بادی می باشد.
کیت های الایزا به چهار دسته تقسیم میشوند: الایزای مستقیم، الایزای غیرمستقیم، الایزای ساندویچی و الایزای رقابتی.
کیت استخراج: این نوع کیت ها برای جداسازی DNA-RNA و پروتئین از سلول ها مورد استفاده قرار می گیرد. اساس کار این کیت ها به اینگونه است که خون، بافت تازه و یا فریز شده، سرم، عصاره گیاه و .. از ماده استخراج شده و در انواع تکنیک ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کیت های آمینواسید: این کیت ها در پروژه هایی مانند صنایع دارویی، صنایع غذایی و … بسیار کاربرد دارند.
- توجه داشته باشید که کیت تشخیصی کرونا آنچنان دقیق نیست. اگر از وارد شدن ویروس به بدن شما مدت زمان کمی گذشته باشد، ممکن است نتیجه به طور کاذب منفی شود.
- در کیت های تشخیص بارداری، امکان خطا زیاد است. در واقع ممکن است نتیجه به طور کذب مثبت و یا منفی شود.
از سال ۲۰۱۹ که بیماری کرونا در ایران شناسایی شد، شرکت های دانش بنیان شروع به ساخت کیت های تشخیصی کردند. امروزه تولید کیت ها به انبود رسیده است.
تشخیص به موقع بیماری برای شروع روند درمان، امر بسیار مهم است. با ساخت کیت های آزمایشگاهی و تشخیص بیماری در عرض ۲ ساعت، کار کادر درمان بسیار آسان شده است. کیت های آزمایشگاهی در دو نوع تحقیقاتی و تشخیصی هستند که بسته به نوع نیاز، در انواع مختلف تولید می شود.
از کیت های تشخیصی برای پژوهش و از کیت های تحقیقاتی برای زیست شناسی استفاده می شود که هر کدام از این ها انواع مختلفی دارند. کیت ها از طریق خون، ادرار، بزاق دهان و مایعات این‌چنینی بیماری را تشخیص می دهند.
