آیا شما هم جزء افرادی هستید که سوخت وساز بدن تان کم است؟ یا اینکه سعی میکنید با ورزش سوخت و ساز بدنتان را بالا ببرید؟ آیا میخواهی بدانی که وضعیت سوخت ساز بدن شما چیست؟
قبل از اینکه به این سئوال جواب بدهیم اجازه بدهید که اول ببینیم اصلا سوخت و ساز بدن یعنی چه؟
اگر دنبال یک تعریف علمی باشیم میتوانیم به صورت زیر بیان کنیم:
مجموعه فرآیندهای شیمیایی درون بدن را متابولیسم یا سوخت و ساز می نامند.
حالا اگر چیز خاصی از این تعریف کلیشه ای نفهمیدی نگران نباش من هم مانند شما هستم پس به دنبال جواب واقعی آن گشتم و از چندین نفر پرسیدم و بالاخره در دوره استاد گرامی آقای عانگه اصلانیان از مدرسه فیتنس به جواب آن رسیدم.
میخواهم یک مثال ساده بزنم تا راحت تر این مفهوم را درک کنیم. فرض کنید که یک ساختمان خریده اید. از روزی که شروع به استفاده از آن میکنید باید از آن مراقبت کنید شاید در ابتد فقط نظافت ساختمان مهم باشد ولی به مرور زمان نیاز است که برخی از اجزای ساختمان را مرمت کنید مثل رنگ دیوارها، تعویض واشر شیر آب و …
بدن ما هم همینطور است در زمانی که در حال رشد هستیم یعنی از زمان تولد تا پایان دوره بلوغ، بدن ما مدام در حال ساختن است و بیشتر انرژی دریافتی صرف رشد استخوانها و احشام داخلی بدن میشود و زمانی که به حد بلوغ رسیدیم همان زمانی است که ترمیم و مرمت اعضای بدن مهم میشود.
خیلی از ما شاید فکر کنیم که انرژی فقط صرف کارهای حرکتی و یا فکری روزمره می شود ولی باید بدانیم اجزای داخلی مانند شش ها، کبد، قلب و …. و اجزای خارجی مانند موها، ناخن ها و پوست بدن ما هم برای ادامه حیات و ترمیم به انرژی نیاز دارد.
ترمیم بدن با فرآیند متابولیسم به دو دسته تقیسم میشود:
- یک دسته فرآیند سازنده است که به آن آنابولیسم میگویند مثلا برای رشد مو و ناخن، عضله ها، ترمیم بافت استخوانهای آسیب دیده و… نیاز به فرآیند شمیایی آنابولیسم است.
- دسته دوم ، فرآیند شیمیایی مخرب و یا کاتابولیسم است. بعنوان مثال در طول روز شش ها اکسیژن را دریافت میکند و باید دی اکسید کربن تولید شده را از بدن خارج کند که این یک فرآیند تخریبی است و یا اینکه سلولهای بدن هم موجودات زنده ای هستند که مدام در حال تولید مثل هستند و سلولهای پیرتر میمیرند خب این سلولهای مرده باید از بدن خارج شوند و یا سمومی که از طریق غذا وارد بدن میشود توسط کبد، کلیه و روده ها تسویه میشوند و این سموم باید از سه طریق عرق کردن، ادرار و مدفوع از بدن خارج شود که به این فرآیند کاتابولیسم میگویند.
یادمان باشد فرآیند تخریبی و فرآیند سازنده به یک اندازه مهم است مثلا اگر سلولهای مرده در بدن زیاد شود سلولهای زنده دچار کمبود تنفس میشوند که در واقع یکی از علت های بیماری سرطان نیز همین موضوع است.
البته انواع بیماریها عوامل زیادی دارند مانند علت هایی مانند ژنتیک خانوادگی ( البته اگر ژن خوب دارید زیاد نگران نباشید) آب و هوا و شرایط استرس زای زندگی و … ولی مهمترین عامل تامین انرژی برای سوخت وساز بدن است.
موضوع مهم این است که اگر مدام در حال دریافت غذا برای تامین انرژی باشیم بدن مدام باید آن غذا را به انرژی تبدیل و سپس ذخیره کند و فرصتی برای ساختن و خراب کردن در بدن پیدا نمیکند. بنابراین برای اینکه سوخت وساز مناسبی داشته باشید ساعات غذایی وخواب خود را منظم کنید و مراقب علائم حیاتی مانند فشارخون و قند خون خود باشید
