دستگاه اکسیژن ساز یا همان تغلیظ کننده (غلیظ کننده) اکسیژن یکی از مهمترین و ضروری ترین وسایل پزشکی خانگی می‌باشد که اکسیژن مورد نیاز بیماران را (بیمارانی که سطح اکسیژن یا SPO2 خون شان پایین است) با تغلیظ کردن هوای محیط به اکسیژن خالص به طور مستمر تامین می‌کند. توجه به این نکته حائز اهمیت می‌باشد که استفاده از دستگاه اکسیژن ساز بسیار ساده بوده و نیاز به تخصص ویژه ندارد.
امروزه با توجه به پیشرفت روزافزون فن‌آور ها، تکنولوژی‌های جدیدی گوی سبقت را در اختیار دارند که دارای ویژگی‌های خاصی همچون نداشتن اثرات تخریبی زیست محیطی و انواع آلودگی ها باشند همچنین از نظر اقتصادی دارای ارزش افزوده بالاتر باشند. یکی از فن‌آوری های جدید در سیستم اکسیژن سازی روش (PSA(Pressure swing adsorption می باشد نقش اصلی را در این سیستم ، ترکیبی به نام زئولیت بازی می‌کند که دارای هزاران ویژگی منحصر به فرد می‌باشد.
هوایی که ما تنفس می کنیم شامل ۷۸% نیتروژن و ۲۱% اکسیژن و ۱% گازهای دیگر می باشد. دستگاه اکسیژن ساز با کمپرس کردن هوای داخل اتاق به مخازن زﺋولیت، نیتروژن موجود در آن را تحت شرایطی خاص (بر اساس اصل جذب سطحی نوسانی در فشار مشخص) جدا کرده و اکسیژن خالص مدیکال (پزشکی) بالای ۹۵% را در اختیار بیمار قرار می‌دهد.
اغلب پزشکان مقدار اکسیژن مورد نیاز بیماران را با واحد لیتر در دقیقه (L/m (Liter Per Minute در نسخه بیماران تجویز می کنند.
این دستگاه برای ارائه ی هر لیتر اکسیژن با خلوص تا ۹۶%، پنج لیتر هوا را با کمپرسور به داخل دستگاه می‌کشد. سپس اکسیژن را جدا کرده و باقی گازها را به محیط بر میگرداند. بنابر این اگر خروجی اکسیژن را باز بگذارید، اکسیژن اضافه ای به هوای اتاق وارد نمی شود. چون این دستگاه تولید کنندهی اکسیژن نیست بلکه دستگاهی برای جدا کردن و متمرکز کردن اکسیژن موجود در هوای محیط است تا گاز اکسیژن غنی شده را برای بیماران تامین کند. همچنین در صورتی که بیمار از خروجی اکسیژن تنفس کند بخشی که مورد نیاز بدن اوست در تنفس جذب شده و باقی آن در بازدم به بیرون برمی گردد. بنابراین به هیچ وجه به معنی کاهش اکسیژن و یا افزایش نیتروژن اتاق نیست.
بسیاری از پزشکان و درمانگران تنفسی هنوز با استفاده از اکسیژن ساز ها در طول شب موافق نیستند، چون الگوهای تنفس شما به طور معمول در طول خواب کم عمق تر می‌شود.
مقدار نیازتان به اکسیژن را باید بدانید. با استفاده از یک دستگاه پالس اکسی متر می‌توانید مقدار اکسیژن مورد نیازتان را در حالت استراحت، فعالیت ( مانند پیاده روی، انجام کارهای روزانه و غیره و در حالت خواب را یادداشت کنید و این به پزشک یا درمانگر تنفسی تان و یا فروشنده دستگاهتان کمک می‌کند تا نیازتان برآورده شود. در یک وضعیت ایده آل، انتخاب دستگاه اکسیژنتان باید بتواند مقدار اکسیژن کافی را در حالت استراحت، فعالیت، خواب یا در ارتفاعات بالاتر فراهم کند. مطمئن شوید دستگاهی که میخرید اکسیژن کافی را برای نگه داشتن سطح اکسیژن اشباع خونتان در رنج قابل قبول فراهم می‌کند.
کارکرد در ۴ مرحله ساده:
۱- هوای اتاق وارد دستگاه می‌شود.
۲-نیتروژن موجود در هوا یا جذب سطحی می‌شود یا به دام میافتد.
۳- خروجی اکسیژن را بر حسب لیتر بر دقیقه تنظیم می‌توان کرد.
۴- اکسیژن با خلوص۹۰-۹۵% توسط ماسک یا نازل به بیمار انتقال داده می‌شود.
