سرطان مسری نیست، بنابراین تماس با بیماران مبتلا به سرطان خطری دربرندارد. اگر سرطان سری بود باید تمام متخصصین این رشته، به این بیماری مبتلا می‌شدند. اما اینکه چرا برخی از افراد به سرطان مبتلا می‌شوند و بقیه نه؟ پرسشی است بی‌پاسخ و مورد بررسی، و تا زمانی که عوامل ایجاد سرطان شناخته نشوند، درباره آن نمی‌توان نظری قطعی اظهار داشت. تجربه نشان داده است که انسان در تمام سنین احتمال ابتلای به سرطان را دارد. ولی این احتمال در افراد میانسال و کهنسال بیشتر است. از نظر جنسیت نیز بنابر آماری که در جامعه آمریکا تهیه شده، موارد بیماری در زنان رو به کاهش و در مردان رو به افزایش است.
نشانه‌های هشدار دهنده ابتلای احتمالی به سرطان
تشخیص، در صلاحیت پزشک است و ما تنها به منظور علت یابی و پیشگیری از بیماری سرطان، در صورت مشاهده این ۷ نشانه هشدار دهنده، در خود یا در اطرافیانمان لازمست هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنیم.
- هر نوع تغییر در دفع عادی مدفوع و ادرار ، که بیش از یک هفته ادامه داشته باشد.
- وجود زخمهای پوستی غیر قابل التیام.
- خونریزی یا ترشحات غیر عادی از اندامها.
- وجود برآمدگی یا لمس ضخامت و سفتی در پستان ها یا محلهای دیگر قابل لمس در بدن.
- اختلال در عمل گوارشی یا اشکال بلعی.
- تغییر آشکار در شکل ، اندازه و رنگ خا یا زگیلی که قبلا داشته‌ایم.
- سرفه های پی در پی و آزار دهنده یا گرفتگی صدا.
برخی از این نشانه‌ها ممکن است تحت علل دیگر، مثل سرماخوردگی (سرفه) پدید آید، اما اگر این نشانه‌ها بدون هیچ علت قبلی ، ظاهر شوند و بیش از یک هفته ادامه داشته باشند و به درمانهای رایج و معمولی پاسخ ندهند، باید برای علت یابی به پزشک متخصص مراجعه کرد. معمولا احتمال ابتلا به سرطان از سنین ۵۰ سالگی به بعد بیشتر است.
انواع سرطان
بیش از ۲۰۰ نوع سرطان وجود دارد که بر اساس ارگان یا بافتی که درگیر شده، نامگذاری شده اند. به عنوان مثال، سرطان ریه از سلول های ریه شروع می شود و سرطان مغز از سلول های مغز. دسته بندی کلی سرطان ها شامل موارد زیر می شود:
کارسینوما: نوعی از سرطان است که در پوست یا بافت هایی که اندام های داخلی را پوشانده اند، آغاز می شود – “پوست، ریه، روده بزرگ، لوزالمعده، سرطان تخمدان”
سارکوما: نوعی از سرطان است که از استخوان، غضروف، چربی، عضله، رگ های خونی یا سایر بافت های مرتبط شروع می شود.
لوسمیا: این نوع سرطان از بافت های خون ساز مانند مغز استخوان شروع شده و باعث می شود تعداد زیادی سلول خونی غیرطبیعی تولید شده و وارد خون شود.
لنفوم: لنفوم سرطانی است که در لنفوسیت ها (سلول های T یا B) شروع می شود. اینها گلبول های سفید خون هستند که بخشی از سیستم ایمنی بدن محسوب می شوند و با بیماری به مبارزه می پردازند. در سرطان لنفوم، لنفوسیت های غیرطبیعی در غدد لنفاوی و رگ های لنفاوی و دیگر بخش های بدن ایجاد می شوند.
ملانوما: سرطانی است که در سلول هایی که تبدیل به ملانوسیت می شوند، شروع می شود. ملانوسیت ها، سلول های اختصاصی ساخت ملانین هستند. اغلب ملانوماها روی پوست شکل می گیرند، اما می توانند در سایر بافت ها مانند چشم نیز ایجاد شوند.
سرطان سیستم عصبی مرکزی: این نوع سرطان در مغز یا نخاع شروع می شود.
ارتباط سن و سرطان
افرادی که در سنین بین ۴۰ – ۲۰ سالگی هستند لازمست هر سه سال یکبار از اندامهایی مثل پستان ، رحم ، تخمدان ، واژن ، پروستات ، بیضه‌ها ، غده تیروئید ، دهان ، ریه ، غده‌های لنفاوی و پوست معاینه پزشکی به عمل آورد. و افرادی که مستعد سرطان هستند مثل افراد معتاد ، زنهایی که بچه‌دار نشده‌اند یا اولین فرزند آنها بعد ۳۰ سالگی به دنیا آمده، اشخاصی که در سنین کم ، نزدیکی جنسی داشته‌اند، افرادی که دارای خویشاوند مبتلا است، در کمتر از این مدت ، باید به معاینه بپردازند. اما افرادی که سن بالای ۴۰ دارند در فاصله زمانی کوتاه‌تر ، باید معاینات را انجام دهد. مثلا آزمایش پستان در هر سال باید صورت گیرد.
تشخیص سرطان
تشخیص سرطان ملزم به انجام معاینات جسمی، آزمایش های فیزیکی و بررسی پیشینه وضعیت فیزیکی بیمار در کنار آزمایش های تشخیصی می باشد. اگر تشخیص سرطان به موقع انجام شود، می توان از گسترش بیماری پیشگیری کرد. البته ناگفته نماند هیچ آزمایشی به تنهایی نمی تواند سرطان را به طور دقیق تشخیص دهد و آزمایش های تشخیصی گسترده ای جهت تأیید یا رد وجود بیماری وجود دارد. برخی از روشهای تشخیص سرطان شامل موارد زیر می باشد:
- تست های آزمایشگاهی
- عکس برداری تشخیصی
- آدوسکوپی
- آزمایش های ژنتیک
- نمونه برداری تومورها
درمان سرطان
درمان سرطان بستگی به نوع و مرحله آن دارد. روش های درمانی سرطان به منظور بهبود وضعیت سرطان یا متوقف کردن پیشرفت آن انجام می پذیرد. بسته به وضعیت خاص بیمار، ممکن است یک روش درمانی یا ترکیبی از دو روش به منظور بهبودی وضعیت بیمار انجام شود. اگرچه بیماران ممکن است توالی درمانی یا پروتکل خاصی را برای سرطان خود دریافت نمایند، اما اغلب درمان ها شامل موارد زیر هستند:
- جراحی
- شیمی درمانی
- رادیوتراپی
- ایمونوتراپی
- هورمون درمانی
افراد ممکن است انواع مختلفی از این روش ها را انجام دهند. در برخی موارد با انجام جراحی، توده سرطانی به طور کامل از بدن خارج می شود. بیماران سرطانی که با جراحی و برداشتن توده سرطانی معالجه نمی شوند، بایستی ترکیبی از درمان ها را بسته به نوع و مرحله سرطان دریافت نمایند. ممکن است یک سری روش های تسکین دهنده نیز برای کاهش علائم و درد انجام شود که منجر به درمان نمی شود و تنها کیفیت زندگی فرد را ارتقا می بخشد.
و در نهایت:
سرطان یکی از انواع بیماری های شایع در سرتاسر جهان می باشد که سالانه افراد زیادی را درگیر خود می نماید. با توجه به اینکه سلول های سرطانی در کدام نقطه از بدن آغاز شوند، انواع مختلفی از سرطان را خواهیم داشت که هر کدام به تناسب وضعیت، روش درمانی مختص خود را دارند. البته گاهی ممکن است جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری، مجبور به بکارگیری همزمان چندین روش درمان باشیم. اما قبل از هر چیزی، آنچه مهم است، تشخیص به موقع این بیماری می باشد که از روشهایی مانند تست های آزمایشگاهی، عکس برداری، نمونه برداری، آندوسکوپی و … صورت می پذیرد.
