بیماری زردی چیست؟
زردی بیماری نیست ولی شکلی از اختلال کبدی میباشد که با بروز علائمی از قبیل تغییر رنگ و زرد شدن پوست ، سفیدی چشم و همچنین تغییر رنگ ادرار به زرد پررنگ گاهی هم قهوه ای.این بیماری بتدریج و با افزایش عدد «بیلی روبین» قسمت های دیگر پوست مانند شکم و اندامها زرد میکند. که بدلیل بالا بودن مقدار غلظت بیلیروبین در خون می باشد.در حقیقت این علائم هشداری است برای فردی که دچار این مسئله شده است زیرا زمینه ساز سایر بیماری ها از قبیل بیماری های کبدی می شود.
دلیل به وجود آورنده زردی یا یرقان
کبد وظیفه هضم چربی را با ساختن و ذخیره کردن و خارج ساختن ماده ای به اسن “صفرا” دارد که از شکسته شدن و تجزیه هموگلوبین(گلبولهای قرمز) حاصل می شود .این ماده دلیل رنگ زرد ادرار و همچنین رنگ قهوه ای مدفوع میباشد.در کیسه ای به نام “کیسه صفرا ” بوسیله ی کبد ذخیره می شود.اما هنگامی که این ماده به مقدار غیر طبیعی وارد سیستم گردش خون شود سبب بروز علائم زردی یا یرقان می شود.
علل بروز زردی
هپاتیت یا التهاب کبد که سبب التهاب بافت های کبد می شود و دلائل فراوانی نیز دارد از قبیل: مصرف برخی داروها ، عوامل ویروسی ، باکتریایی،تماس با افراد آلوده ، استفاده از وسائل خالکوبی ، آشامیدن آب آلوده ، استفاده از سرنگ مشترک ، تزریق خون فرد مبتلا به فرد سالم انجام می پذیرد.
انسداد مجرای صفرا
انسداد مجرای صفرا که به واسطه سنگ صفرا که یکی از عمده ترین دلایل ایجاد سنگ یبوست های طولانی و مزمن اشاره کرد.
آیا زردی مسری است؟
خود یرقان یک اختلال کبدی است که در آن میزان یک ماده شیمیایی در بدن افزایش پیدا می کند. خود بیماری مسری نیست. اما این بیماری معمولا به دلیل وجود بیماری دیگری پدیدار می شود. از این رو اگر نوعی از هپاتیت عامل زردی باشد، امکان سرایت آن وجود دارد در غیر اینصورت واگیردار نیست.پ
انواع یرقان در بزرگسالان
سه نوع از یرقان در بزرگسالان وجود دارد:
یرقان در اثر خونریزی به علت بیماری کبدی یا آسیب دیدگی.
زردی یا یرقان همولیتیک به علت همولیز یا تجمع سریع گلبولهای قرمز اتفاق می‌افتد و منجر به افزایش تولید بیلی روبین می‌شود.
زردی یا یرقان انسدادی ناشی از انسداد مجاری صفراوی است. این مورد مانع از خروج بیلی روبین از کبد می‌شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم
اگر شما علائم زردی یا یرقان را در خود یا اطرافیانتان می‌بینید، جهت بررسی علائم و تشخیص علت یرقان در بزرگسالان حتماً به پزشک مراجعه کنید. شما می‌توانید از لیست موجود در سامانه نوبت دهی دکتر دکتر نسبت به انتخاب متخصص گوارش و کبد مجرب در سطح کشور اقدام کنید.
علت یرقان در بزرگسالان
اصلی ترین علت یرقان در بزرگسالان مشکل در کبد است. وقتی بیلی روبین به کبد می‌رسد، دیگر مواد شیمیایی به آن اضافه می‌شوند. بیلیروبین عمدتاً از تجزیه‌ی و تخریب روزانه‌ی سلو‌ل‌های قرمز در جریان خون که هنگام تخریب شدن هموگلوبین آزاد می‌کنند، تشکیل می‌شود. بخش آهن از مولکول هموگلوبین سپس به بیلیروبین تبدیل می‌شود و وارد جریان خون می‌شود تا برای سوخت و ساز و دفع به کبد برود.
در کبد، بیلیروبین هم‌یوغ (محلول در آب می‌شود) شده و به کیسه صفرا (که در آن ذخیره می‌شود) منتقل می‌شود و پس از آن به روده می‌رود. در روده‌ها، بخشی از بیلیروبین در مدفوع دفع می‌شود؛ در حالی که بخشی دیگر توسط باکتری‌های روده متابولیزه و به وسیله‌ی ادرار از بدن خارج می‌شود. بیلی روبین باعث رنگ قهوه‌ای مدفوع می‌شود.
اگر بیلی روبین بیش از حد وجود داشته‌باشد، می‌تواند به بافت‌های اطراف نشت کند. این پدیده به عنوان hyperbilirubinemia شناخته شده است و باعث رنگ زرد در پوست و چشم می‌شود. یرقان زمانی اتفاق می‌افتد که کبد بیلی روبین را متابولیزه نمی‌کند. علت یرقان در بزرگسالان را در زیر برای شما شرح داده‌ایم:
- سوء مصرف الکل
- سرطان کبد
- تالاسمی
- سیروز کبدی (زخم کبدی، معمولاً به علت الکل)
- تشکیل سنگ (سنگ‌های کلسترول ساخته شده از مواد چرب سخت یا سنگ‌های رنگی ساخته شده از بیلی روبین)
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- هپاتیت D
- هپاتیت E
- سرطان پانکراس
- کمبود G6PD
- انسداد مجاری صفراوی
- کم خونی سلول داسی شکل
- پانکراتیت حاد
- واکنش ناسازگاری ABO
- کم خونی همولیتیک ایمنی ناشی از مواد مخدر
- تب زرد
- سایر اختلالات خون مانند کم خونی همولیتیک (پارگی یا تخریب گلبولهای قرمز خون که منجر به کاهش تعداد گلبولهای قرمز در گردش خون می‌شود و باعث خستگی و ضعف می‌شود)
- یک واکنش نامطلوب یا سوء مصرف دارو، مانند استامینوفن
عوارض جانبی
خارش ناشی از زردی گاهی اوقات می‌تواند بسیار شدید باشد، بیمارانی که دچار یرقان هستند، بی‌خوابی را تجربه می‌کنند یا در موارد شدید حتی افکار خودکشی دارند. هنگامی که عوارض اتفاق می‌افتد، معمولاً به دلیل مشکل اساسی است، نه زردی. به عنوان مثال، اگر مجرای صفراوی منجر به زردی شود، خونریزی غیر کنترل شده ممکن است رخ دهد. این حالت به این دلیل رخ می‌دهد که انسداد مجاری صفراوی منجر به کمبود ویتامین‌های لازم برای لخته شدن خون می‌شود.
